Mikroplastikler Sarmış Dört Bir Yanımızı…

Mikroplastik nedir? Biliyor musunuz? Mikroplastikler dünyamızı kuşatıyor. İçme suyundan sofra tuzuna kadar yediğimiz ve içtiğimiz her şeyde bulunuyor.  Mikroplastikler neden her yerdeler?  İnsan sağlığına zararları neler? Sorularının cevabı ve daha fazlası Sağlıkta Haber‘de.

Mikroplastikler Her Yerde

Uzmanlar, plastiğin biyolojik olarak kolayca parçalanamayan petrol türevlerinden üretildiğine dikkat çekerek, plastiğin artık tüm dünya okyanuslarında bulunduğunu, deniz memelileri ve kuş türlerinin yiyecek olarak parça plastik tükettiğini söylüyor.  Mikroplastikler haliyle her geçen gün daha tehlikeli bir hal aldığını söylüyor.

Mikroplastik Nedir?

Mikroplastik, çeşitli kaynaklardan türemiş, genellikle 5 milimetrenin altındaki boyuttaki plastik parçacıkları ifade eden bir terim. Bu parçacıklar, başlangıçta büyük plastik ürünlerin parçalanması, endüstriyel atıkların ayrıştırılması, kirlilikten kaynaklanan aşınma gibi çeşitli yollarla ortaya çıkabiliyor. Ayrıca, kişisel bakım ürünleri gibi mikroplastik içeren ürünlerin kullanılması sonucu da çevreye salınıyor.

Mikroplastikler genellikle su sistemlerine, denizlere, göllere ve diğer su kaynaklarına yayılıyor. Bu parçacıkların çevresel etkileri üzerine endişeler her geçen gün artıyor.  Çünkü hızlı yayılışıyla mikroplastikler ekosistemlere, deniz canlılarına ve hatta insan sağlığına zarar verebilir. Mikroplastikler, biyolojik olarak parçalanmaz olması ve uzun süre çevrede kalması, çevre ve insan sağlığı açısından yarattığı tehlikeyi daha büyük kılıyor.

Mikroplastiklerin çeşitli içeceklerde, içme suyundan çok daha fazla oranda şişelenmiş sularda ve hatta sofra tuzunda bile bulunuyor.  Mikroplastiklerin  yaşamamızın hemen her alanına girdiğine dikkat çeken Prof. Dr.  Nilgün Tekkeşin, “İnsan tükürüğünde, saçında ve dışkısında mikroplastiklerin bulunması, hepimizin bu plastik parçalara düzenli olarak maruz kaldığımızı gösteriyor” dedi.

Mikroplastikler Tehlike Saçıyor

Prof. Dr. Nilgün Tekkeşin, mikroplastikler konusunu değerlendirdi.

Mikroplastiklerin, kullanımlarındaki gelişmelerle birlikte kişisel bakım, kozmetik ve temizlik ürünlerinin ayrılmaz bir parçası haline geldiğini ve yerel bir çevre kirliliği kaynağı olarak ortaya çıktığını belirten Prof. Dr.  Nilgün Tekkeşin, şunları açııkladı:

“Çevrenize baktığınızda plastik görmeniz muhtemeldir. Plastik ürünlerin üretimi ve kullanımı, plastik imalatının yaygınlaştığı 1950’li yıllardan bu yana önemli ölçüde arttı. Plastikler hafif, dayanıklı ve ucuzdur ve bu özellikleri onları ev eşyalarımızın, ambalaj malzemelerimizin ve diğer günlük eşyalarımızın kullanışlı bir bileşeni haline getirir. ŞU ANDA DÜNYA ÇAPINDA HER YIL 320 MİLYON TONDAN FAZLA PLASTİK ÜRETİLİYOR. Bu ürünlerin yarısı tek kullanımlık ambalajlara yönelik üretiliyor. Plastik ürünlerin yalnızca küçük bir kısmı geri dönüştürüldüğü için çoğu plastik ürün atık olarak atılıyor.”

Kuşlar Yavrularına Plastik Parçaları Yediriyor

Plastiğin biyolojik olarak kolayca parçalanamayan petrol türevlerinden oluştuğunu belirten Dr. Nilgün Tekkeşin, “Bu, atılan plastik ürünlerin hızla ayrışmak yerine çöplüklerde, okyanuslarda ve diğer ortamlarda birikerek kalıcı olarak kalması anlamına geliyor.  Bugün plastik, dünya okyanuslarının tamamında bulunabiliyor. Deniz memelileri ve kuş türlerinin plastik parçaları yedikleri biliniyor, hatta bazı kuş türleri bunları yavrularına bile aktarıyor” dedi.

Ayrıca Nanoplastik Var

Dr. Nilgün Tekkeşin şunları söyledi:

“Her yıl 5 milyon ton plastik nehirlerden okyanuslara taşınıyor. Plastik ürünler deniz ortamına girdiğinde UV ışınlarına ve rüzgar ve dalga akımlarının neden olduğu fiziksel korozyona maruz kalırlar. Bu kuvvetler plastik ürünlerin daha küçük parçalara ayrılmasına neden olur. Bu parçalara boyutlarına göre mikroplastik veya nanoplastik adı veriliyor.Mikroplastikler genellikle 5 milimetreden kısa plastik parçalarıdır; Nanoplastikler 1 mikrometreden daha kısa uzunluktaki parçalardır.

Mikroplastikler Çevre Kirliliği Kaynağı

Prof. Dr.  Nilgün Tekkeşin, çevreye yayılan milyonlarca mikroplastik kaynağının var olduğunu belirtti ve bu kaynakları şöyle sıraladı:

• Yollara saçılan araba ve kamyon lastiği parçaları
• Makinede yıkama sırasında dökülen giysi lifleri
• Kadınların vazgeçilmezi makyaj malzemeleri
• Su şişeleri
• Plastik poşetler…”

Mikroplastikler Neden Bir Sorun?

Prof.Dr. Nilgün Tekkeşin, mikroplastiklerin kolayca havaya karıştığını  ve boyutlarının küçük olması nedeniyle tespit edilmesinin zor olduğunu kaydetti:

“Mikroplastikler çeşitli içeceklerde, içme suyunda, içme suyundan daha yoğun halde şişelenmiş sularda  ve sofra tuzunda dahi bulunuyor. Midye ve istiridye gibi filtreleyen organizmalar, deniz suyunda asılı duran mikroplastikleri yutabilir ve mikroplastikler birçok deniz ürünü türünde bulunur. Mikroplastikler ayrıca diş macunu ve diğer kozmetik ürünlerin üretimi için de üretiliyor.

ABD Kongresi, mikroplastik içeren durulanan kozmetiklerin (bazı temizleyiciler, diş macunları) üretimini ve satışını yasaklayan ‘2015 Mikro Boncuksuz Sular Yasasını’ kabul etti. Yüz yıkama jeli ve makyaj ürünlerinde bulunan mikro boncuklar ABD’de 2015’ten beri yasaklanmıştır.”

Mikroplastikler insanlara zararlı mıdır?

Prof.Dr. plastik parçacıklarının, mikroplastiklerle kirlenmiş yiyecek, içme suyu veya havayı solumak yoluyla vücuda girebileceğini açıklıyor.Nilgün Tekkeşin şunları söyledi: “Gıda tüketimi toplamda kişi başına yılda 52.000 parçaya kadar mikroplastik tüketimine yol açıyor. “İnsan tükürüğünde, saçında ve dışkısında mikroplastiklerin bulunması, hepimizin bu plastik parçalara düzenli olarak maruz kaldığımızı gösteriyor. “dedi.

Prof. Nilgün Tekkeşin, mikroplastiklerin çevreden ağır metalleri ve pestisitler dahil istenmeyen kimyasalları emebildiğini, bunun da insanların bu kimyasallara ve bunların toksik etkilerine daha fazla maruz kalmasına yol açtığını söyledi.

Birleşmiş Milletler ve diğer çeşitli kuruluşlar, mikroplastik kirliliğinin azaltılması için çeşitli önlemler alınmasını öneriyor. Bu önlemler arasında plastik kullanımının azaltılması, geri dönüşümün arttırılması ve mikroplastik içeren ürünlerin kullanımının sınırlanması gibi çeşitli stratejiler yer alıyor.

Kadın sağlığı, erkek sağlığı, anne-bebek sağlığı, cinsel yaşam, diyet, estetik, doktor, hastane adresleri, ilaç arama ve daha fazlası Sağlıkta Haber’de

Sağlıkta Haber: Sağlıkta Güvenilir ve Güncel Haber Kaynağınız