Kanser tedavisinde akıllı ilaç, kanser hücresini intihara sürüklüyor. Kanser tedavisinde son dönem hedefe yönelik olan akıllı ilaçlar, kanser hücrelerinin sonu oluyor. Tüm detayları ile Sağlıkta Haber'de.
Kanser tedavisinde akıllı ilaç, kanser hücresini intihara sürüklüyor. Yanlış duymadınız. Kanser tedavisinde son dönem hedefe yönelik olan akıllı ilaçlar, kanser hücrelerinin sonu oluyor. Peki kanser tedavisinde akıllı ilaç hangi evrede kullanılır? Merak ediyorsanız, Sağlıkta Haber’de yer alan bu açıklamaya göz atın deriz.
Kanser Tedavisinde Akıllı İlaç Rolü Nedir?
Akıllı ilaç nedir? Kanser tedavisinde akıllı ilaçlar nasıl bir rol üstlenir? Doktorlar arasında hedefe yönelik ilaçlar olarak da isimlendirilen akıllı ilaçlar kanserli hastalar için çare oldu. Hedef tedavi olarak bilinen, kanser tedavisinde hedefe yönelik hareket eden akıllı ilaçlar, son yıllarda kanserle savaşta en etkili yöntemlerden biri. Klasik kanser tedavisinde kullanılan kanser ilaçları bütün hücreleri hedef aldıkları için saç, sakal, tırnak ve kemik iliğinde üretilen kan hücreleri gibi fizyolojik olarak çoğalan normal hücrelere de zarar verirken akıllı ilaçlar yalnızca kanserli hücreleri hedef alıyor.
Kansertedavisinde akıllı ilaç daha ziyade lokal olarak ileri evre ya da uzak metastaz yapmış hastalıkta kullanılmaktadır ancak bazı akıllı ilaçlar operasyon sonrası koruyucu, yani adjuvan amaçla da kullanılmaktadır.
Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi Medikal Onkoloji Uzmanı ve Onkolojik Bilimler Koordinatörü Prof. Dr. Necdet Üskent, “Kanser tedavisi esnasında saç ve sakal dökülmesi, ağızda yaralar oluşması, yaraların geç kapanması gibi yan etkiler görülebilir. Sadece tümörü hedef alan akıllı ilaç tedavilerinde ise sadece kanser hücreleri tedaviden etkilenir” dedi.
Akıllı ilaçların kanser tedavisinde çığır açtığından söz eden Prof. Dr. Necdet Üskent, yeni geliştirilen ilaçların kanser hücresini intihara sürüklediğini, yani tümörün kendi kendini yok ettiğini söylüyor.
Akıllı ilaçlar kanser tedavisinde çığır açtı
Akıllı ilaçlar kanser hücresini tanıyor
Akıllı ilaçların kanser hücresini tanıdığını ve yalnızca hedefe yöneldiklerini belirten. Dr. Necdet Üskent, “Akıllı ilaç ,ismi de buradan geliyor. Kanser hücreleri ister istirahat durumunda olsun isterse çoğalmakta olsun, bu ilaçlardan etkilenir. Çoğalma şartı yoktur. Akıllı ilaçların farklı kategorileri bulunur.
Akıllı İlaçların En Akıllısı Hangisi?
En akıllıları, tümör hücresindeki genetik mutasyon dediğimiz özel yapısal farlılıkları fark eden ve ona yönelen ilaçlardır. Bu ilaçlar güdümlü bir füzeye benzetilebilir, gidip direkt olarak hedefi bulur ve yok eder” diye konuştu.
Kanser tedavisinde akıllı ilaç rolü nedir?
Aynı akıllı ilaç birden fazla kanser türünde başarılı olabiliyor
Kanser, “mutasyon” adı verilen, normal vücut hücrelerinin genetik yapısında meydana gelen yapı değişiklikleri sonucu ortaya çıkıyor ve hem amaçsız hem kontrolsüz bir hücre çoğalması ile sonuçlanıyor.
Genetik Mutasyon Bilgisayar Programının Şifresinin Bozulması Gibi
Genetik mutasyonları bir çeşit bilgisayar programının şifresinin bozulması gibi düşünebilirsiniz diyen Prof. Dr. Necdet Üskent, “Mutasyon dediğimiz bu gen değişiklikleri ile kanser hücrelerinde büyüme gelişme ve yayılma özelliği gözlemlenmeye başlar. Bu değişikliklerin ancak yüzde 10’u anne ve babadan intikal eden kalıtsal mutasyonlarken, yüzde 90’ı sonradan oluşan ve “somatik” olarak adlandırılan mutasyonlardır.
Kanserde Akıllı İlaç Hangi Evrede Kullanılır?
Mutasyonların yol açtığı bu kontrolsüz yayılmayı durduran moleküller, akıllı ilaçların bir kısmını oluşturur. Hemen hemen her kanser çeşidinde tümörün gelişmesini tetikleyen Driver (Şoför) dediğimiz bir çeşit baskın genetik değişiklikler saptanmış ve bunların bir kısmına da özel ilaçlar geliştirilmiştir. Akıllı ilaçlar, kansere neden olan mutasyona yönelik olarak dizayn edilirler. Etkinliği kanıtlanmış ve piyasaya sürülmüş çok sayıda akıllı ilaç vardır. Bunlar spesifik bir organa değil de mutasyona yönelik ilaçlar olduğundan birden fazla kanser çeşidinde de işe yarayabilirler. Örneğin gende mutasyon saptandığı takdirde; akciğer, meme ve mide kanserlerinde HER-2 reseptörünün baskılanması ile etkin tedavi sağlanabilir” dedi.
Baskın genetik değişikliklere karşı akıllı ilaç
Akıllı ilaçlar sayesinde hastalar 20-25 yıl sorunsuz yaşayabiliyor
İlk akıllı ilacın 2000’li yılların başında, o zamanlar için tedavisi imkânsız görülen lösemi yani kan kanserine yönelik olarak bulunduğunu paylaşan Prof. Dr. Necdet Üskent, “O dönemde birkaç yıl daha yaşayabilen hastalar artık özel bir tedavi yöntemi sayesinde iyileşebiliyor. H. 20 ila 25 yıl rahatlıkla yaşayabilirler. Bu ilk bulgunun ardından araştırmacılar, genetik yapıda mutasyon dediğimiz, her türlü kanserde tümör gelişimine yol açan özel değişiklikleri aramaya başladı. 2007 yılında akciğer kanserinde EGFR adı verilen özel bir mutasyon buldular. Araştırmalar sırasında deri, meme ve mide kanserlerinde de bu tür mutasyonların varlığı keşfedildi. Günümüzde akciğer kanseri vakalarının yaklaşık yüzde 15 ila 20’si akıllı ilaçlardan faydalanabiliyor ve bu oran kadın ve sigara içmeyen hastalarda giderek artıyor” bilgilerini verdi.
Kanserde akıllı ilaç yan etkileri
Akıllı ilaçların hastalığı baskı altında tuttuğunu, bir nevi kronikleştirdiğini dile getiren Prof. Dr. Necdet Üskent, “Akıllı ilaçların yan etkileri şunlardır: Kemoterapi kadar şiddetli olmasa da ciltte yorgunluk, sivilce, kuruluk ve saç renginde değişiklikler meydana gelir. Bunun nedeni, bloke edilen gen sinyalinin aynı zamanda cilt ve saç pigmentlerindeki normal fonksiyonlarını da engellemesidir. Akıllı ilaçların etki mekanizmaları farklıdır ve mutasyon hedeflemesi bunlardan sadece bir tanesidir. Bazıları hücre bölünmesi sinyalini durdurarak çalışır. Sağlıklı hücreler genlerden çoğalma sinyali almadan bölünemez ve çoğalamaz. Kanser hücreleri ise sıkışmış bir elektrik anahtarı ya da bozuk bir fotokopi makinesi gibi gereksiz, kontrolsüz ve amaçsız bir şekilde, sinyal almadan çoğalırlar.
Akıllı ilaçların yan etkileri kemoterapiye göre daha hafif
Akıllı ilaçlar hatalı sinyali bloke ediyor
Bazı akıllı ilaçlar hatalı sinyali bloke ederek durdururken, bazıları da tümörün kan damarlarına ulaşıp beslenmesini engelliyor. Bunlar, anjiyogenez dediğimiz tümörün kendi kan damarı oluşumunu ve kan akışını kesintiye uğratarak çalışır. Son zamanlarda geliştirilen bazı akıllı ilaçlar, kanser hücrelerinin intihar etmesine neden olarak çalışıyor. Normal hücreler veya DNA’ları hasar gördüğünde, kendi kendilerini yok ederek kusurlu hücrenin çoğalmasını engellerler. Programlanmış hücre ölümü olarak da adlandırılan bu hücre intiharı mekanizması, kanser hücrelerinde değişmektedir. Son zamanlarda keşfedilen bazı akıllı ilaçlar bunu yapıyor ve kanser hücrelerinin intihar etmesine neden oluyor” açıklamasında bulundu. / Sağlıkta Haber
Sağlıkta Haber ile sağlık alanında yaşanan güncel gelişmeleri takip edin!
Sağlıkta Haber Güncel Sağlık Haberleri
Sağlıkta Haber: Sağlıkta Güvenilir ve Güncel Haber Kaynağınız
Sağlık alanında yaşanan en son gelişmelerden haberdar olmak ve daha sağlıklı bir yaşam sürdürmek için Türkiye’nin en kapsamlı sağlık haberleri portalı Sağlıkta Haber’i takip edin!
