Madde Kullanan Kişiyi İlk Bakışta Nasıl Tanırsınız?

Madde kullanan kişi nasıl anlaşılır ilk bakışta tanınabilir mi? Bir kişinin madde kullanıp kullanmadığı nasıl anlaşılır? Sorularının cevabı ve daha fazlası Sağlıkta Haber‘de.

Yrd. Doç. Dr. Alptekin Çetin, belki ilk bakışta değil ama birkaç önemli ayrıntıyla bir kişinin madde kullanıp kullanmadığı hakkında fikir sahibi olabileceğimizi söylüyor.

Madde Kullanımı Kişi Nasıl Anlaşılır?

İşte veya okulda performansta  yaşanan ani düşüşler, sosyal anlamda çevresiyle iletişim halindeyken  bu  etkileşimlerde birdenbire doğan ciddi sorunlar, iyi bir işi ve kazancı olsa dahi yaşanan finansal zorluklar,  ilişki sorunları, madde kullanımının kişinin hayatındaki belirgin etkileri olarak kendisini gösteriyor.

Madde Kullanımının Nedeni Ne?

Uzmanlar aile üyelerinin, yakınlarının yaşamında gelişen bu gibi değişikliklere dikkat etmesi gerektiği konusunda uyarıda bulunuyor.

Madde kullanımını belirlemenin çok da kolay olmadığını fakat bazı işaretlerin önemli olduğunu belirten  Psikiyatri ve AMATEM Kliniği Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Alptekin Çetin, “Uyku düzeni ve enerji seviyeleri ve iştahta yaşanan ani değişiklikler, istemsiz kilo kaybı veya artışı, gözle görülür koordinasyon eksikliği gibi belirtiler madde kullanımının işaretleri olabilir” dedi.

Madde Kullanan Kişi Nasıl Anlaşılır?

Kişinin madde kullanıp kullanmadığının nasıl anlaşılacağına ilişkin bilgiler veren Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Psikiyatri Uzmanı ve AMATEM Kliniğinden Yrd. Doç. Dr. Alptekin Çetin,  madde kullanımını belirlemenin zorluğunu  dile getirerek, şunları söyledi:

“Anlamak zordur. Fakat bazı işaretler gözlemleyebiliriz. Madde kullanımı, genellikle kişinin davranışlarında oldukça belirgin değişikliklere neden olur . Zihinsel veya fiziksel koordinasyon eksikliği enerji ve sosyal çevreyle iletişimden kaçınma, iştahsızlık, uykusuzluk,  madde kullanımının işaretleri olabilir. Okulda ve işyerinde yaşanan performans düşüşü ve yaşanan ciddi sorunlarda  madde kullanımının gündelik hayata olan etkilerine örnek olarak verilebilir.”

Madde Kullanımı İle Mücadelede Terapi Ne Kadar Önemli?

Madde kullanımı altında yatan nedenleri anlamak için terapi ve danışmanlık hizmeti oldukça önemli yer tutuyor.  Madde kullanan kişilerin psikolojik yaklaşımlarının, bireysel ihtiyaçlara ve madde kullanımının ciddiyetine bağlı olarak farklılık gösterdiğini söyleyen Yrd. Doç. Dr. Alptekin Çetin, “Madde kullanımının altında yatan nedenleri anlamak ve bu nedenlerle mücadele edebilmek, başa  çıkmak için terapi ve danışmanlık oldukça önemli. Uzmanlar, kişinin zararlı düşünceleri ve davranışları değiştirmeye, motivasyonunu artırmaya, gerçekçi hedefler belirlemeye ve destek sistemleri oluşturmaya odaklanan bilişsel davranışçı terapi ve motivasyonel mülakat gibi terapötik yaklaşımları kullanabilir” diye konuştu.

Madde Kullanımına Karşı Doğru Destek Nasıl Olmalı?

Madde kullanımına karşı doğru desteğin önemine değinen Yrd. Doç. Dr. Alptekin Çetin, madde kullanan bir bireyin kendi azmiyle maddeyi bırakmasının mümkün olduğunu belirterek, şunları dile getirdi:

“Madde bağımlılığı kompleks bir sorun olabilir ve profesyonel destek gerekebilir. Uzmanlar, bireylere madde kullanımından vazgeçme sürecinde destek olabilir. Kişiye göre farklılık gösteren tedavi seçeneklerini sunabilir ve motivasyonlarını artırabilir. Madde kullanımının bırakılması, bireyin kendisi için zorlu bir mücadeledir. Fakat doğru destekle ve uygun tedavi yöntemleriyle başarılı olma şansı çok daha artar.”

Madde Kullanan Kişiye Ailesi Nasıl Yaklaşmalı?

Madde kullanan kişiye aile üyelerinin yaklaşırken empati, destek ve anlayış göstermesi gerektiğini vurgulayan Çetin, “Madde kullanan kişiye destek için ailenin atması gereken İlk adım, açık iletişim kurmak ve duyguları ifade etmek. Aile üyeleri,  bu süreçte eleştirel olmaktan kaçınmalı. Daha ziyade, bağımlılığın altında yatan sorunları anlamaya çalışmalı. Yardım arayışında olduklarını net bir şekilde iletmeli. Profesyonel yardım aramak, tedavi seçenekleri hakkında bilgi almak ve aile terapisi gibi destekleyici programlara katılmak da önemli.  Madde kullanımının etkilerini anlamak ve bireyin tedavi sürecinde destekleyici bir rol oynamak için aileler eğitim de alabilir” dedi.

Madde Kullanımını Tedavisinde Hangi Yöntemler Kullanılıyor?

Bireyin ihtiyaçlarına ve bağımlılık seviyesine bağlı olarak madde kullanımı tedavisinin, farklılaşabileceğini anlatan Yrd. Doç. Dr. Çetin, tedavide birden fazla yöntemin bir arada kullanılabileceğini söyledi  ve bu tedavileri şöyle sıraladı:

Tıbbi tedavi:  Madde bağımlılığı için tıbbi tedaviler kullanılabilir. Örneğin, nikotin yoksunluğu tedavisinde nikotin replasman terapisi veya opioid bağımlılığında buprenorfin gibi ilaçlar kullanılabilir.

Psikoterapi:  Madde kullanımının altında yatan nedenleri bireyin anlaması, zararlı düşünceleri ve davranışları değiştirmesi adına terapi önemli yer tutar. Bilişsel davranışçı terapi,  aile terapisi ve grup terapisi, motivasyonel görüşme gibi farklı psikoterapi yöntemleri kullanılabilir.

Destek grupları: Gruplarda bu konuda oldukça etkin.  Madde kullanımıyla mücadele eden kişilere destek sağlayan gruplar mevcut. Gruplar yaptıkları çalışmalar ile bireylere karşılıklı destek, paylaşım ve motivasyon sağlayarak tedavi sürecini kolaylaştırabilir.

Rehabilitasyon programları: Rehabilitasyon programları da bireylerin bağımlılığı aşması ve tekrardan sağlıklı bir yaşama dönmesi için çare oluyor. Bu programlar, kısa veya uzun süreli konaklamalı programlar olabilir. Bu tarz programlar bireylere tıbbi, psikolojik ve sosyal destek sunar.”

Uyuşturucu Kullanımını Arttıran Nedenler Neler?

Uyuşturucu kullanımını arttıran birçok nedenin olduğuna dikkat çeken Yrd. Doç. Dr. Çetin  “Bu nedenler arasında, stresli yaşam olayları ve zorlu yaşam koşulları, depresyon ve anksiyete gibi psikolojik sorunlar, başta geliyor. Ayrıca uyuşturucunun kolay erişilebilir olması, arkadaş çevresinde kullanımın yaygınlığı gibi çevresel faktörler, aile içi yaşanan sorunlar, istismar, ihmal ve düşük sosyoekonomik durum gibi faktörler, ilgili reklamlar ve medya etkisi de nedenler arasında. Aynı zamanda genetik yatkınlıkta uyuşturucu kullanımının nedenleri arasnda  yer alıyor” diye konuştu.

Madde Kullanımı Her Yaşta Görülebiliyor

Madde kullanımının her yaşta görülebildiğine dikkat çeken Yardımcı Doç. Dr. Alptekin Çetin, açıklamalarını şu sözlerle tamamladı: “Farklı yaş grupları arasında farklı madde tercihleri ve kullanım oranları bulunabiliyor. Örneğin, 18-25 yaş arası genç yetişkinlik dönemi madde kullanımının en yaygın olduğu dönemlerden biri. Bununla birlikte, 13-17 yaş arası ergenlik dönemi de risk altında olan bir yaş aralığı. Çocuklar ve gençler arasında ise alkol ve sigara kullanımı daha yaygın. Madde kullanımı yaş aralıkları, kültürel ve coğrafi faktörlere, sosyoekonomik duruma ve diğer değişkenlere bağlı olarak değişebiliyor./SAĞLIKTA HABER

Sağlıkta Haber ile sağlık alanındaki gelişmeler ve  uzman açıklamalarını takip edin. Sağlıkta Haber güncel sağlık haberleri için güvenilir adresiniz.