Kireçlenme Yaşlıların Değil Gençlerin de Derdi

Eklemlerin yıpranması, eskimesi ve yapısının bozulması anlamına gelen kireçlenme, genellikle yaşlanmanın bir sonucu olarak bilinir. Ancak günümüzde kireçlenme şikayeti yaşayan gençlerin sayısı giderek artıyor. Detaylar Sağlıkta Haber’de.

Kireçlenmenin Hedefinde Gençler Var

Üçüncü jenerasyon hastalığı olarak bilinen kireçlenmenin (osteoartrit) görülme sıklığının artmasının bir çok nedeni var. Gençlerde kireçlenme (osteoartrit) görülme sıklığının artmasının birkaç nedeni olabili

Gençlerde kireçlenmenin sık görülmesinin olası sebepleri:

Hareketsiz Yaşam Tarzı (Sedanter Yaşam)

Gençler arasında uzun süre bilgisayar/telefon başında oturma, egzersiz eksikliği ve hareketsizlik eklem sağlığını olumsuz etkileyebilir. Kaslar zayıfladığında eklemlere binen yük artar ve kıkırdak hasarı riski yükselir.

Obezite ve Kötü Beslenme

• Fast-food, işlenmiş gıdalar ve şekerli beslenme alışkanlıkları kilo artışına neden olur. Fazla kilo, özellikle diz ve kalça eklemlerinde aşınmayı hızlandırır.
• D vitamini, kalsiyum ve omega-3 eksikliği de eklem sağlığını bozabilir.

Spor Yaralanmaları veya Aşırı Egzersiz

• Profesyonel spor yapan gençlerde tekrarlayan eklem zorlanmaları, menisküs yırtıkları veya bağ kopmaları ilerleyen yaşlarda erken kireçlenmeye yol açabilir.

Yanlış antrenman teknikleri (ağırlık kaldırma, koşu vb.) eklemlerde erken yıpranma yapabilir.

Genetik Yatkınlık

• Ailesinde erken yaşta osteoartrit görülen bireylerde risk daha yüksektir. Bazı genetik hastalıklar (örn. Ehlers-Danlos sendromu) eklem dejenerasyonunu hızlandırabilir.

Teknoloji Kullanımına Bağlı Postür Bozuklukları

• Uzun süre boyun eğik şekilde telefon/tablet kullanımı (text neck sendromu) boyun ve omurga eklemlerinde erken dejenerasyona neden olabilir.

Metabolik Hastalıklar

• Diyabet, hipotiroidi veya gut gibi hastalıklar gençlerde de görülebilir ve eklem hasarına yol açabilir.

Ayakkabı Tercihleri

• Yanlış ayakkabı seçimi (topuklu/düz tabanlı) diz ve kalça eklemlerinde dengesiz yük dağılımına neden olabilir.

Kireçlenmeyi Önlemek İçin Ne Yapılabilir?

• Düzenli egzersiz (yüzme, yoga, pilates gibi eklemi zorlamayan aktiviteler).
• Sağlıklı beslenme (anti-inflamatuar gıdalar, yeterli protein ve vitamin alımı).
• Kilo kontrolü.
• Doğru duruş (postür) ve ergonomi (özellikle masa başı çalışanlar için).
• Eklem koruyucu spor teknikleri (antrenör eşliğinde).

Eğer genç yaşta eklem ağrısı, sertlik veya hareket kısıtlılığı varsa bir ortopedi uzmanına başvurmak önemlidir. Erken tanı, ilerleyici hasarı yavaşlatabilir.

Yaşlanmadan Kireçlenme Ve Çaresi

Eklemlerin yıpranması, eskimesi ve yapısının bozulması anlamına gelen kireçlenme, genellikle doğal yaşlanmanın bir sonucu. Bu yüzden hastalığın genellikle yaşlıları etkilediğini hatırlatan Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi’nden Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Mehmet Taner Özdemir, “Ancak nadiren de olsa romatizma, travma veya enfeksiyon gibi eklemi bozabilecek faktörler nedeniyle daha erken yaşlarda da görülebiliyor. Eklem hareketlerinde azalma, kısıtlılık, ağrı, şişlik, bacaklarda aksama, ellerde kavrama ve taşıma işlevlerindeki bozulma kireçlenmenin en sık karşılaşılan belirtileri arasında yer alıyor” dedi.

Yaşlılığa Bağlı Kireçlenme Bir Yana…

Yaşlılığa bağlı kireçlenmelerde vücuttaki tüm eklemler bu durumdan etkilense de kireçlenme en sık diz, kalça, omurga ve omuz eklemlerinde bozulmalara neden oluyor. Hafif ve orta evrelerdeki vakalarda kilo vermenin ve aktivite azaltmanın kireçlenme için önemli tedavi yöntemlerinden olduğunu belirten Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Mehmet Taner Özdemir, “Kesinliği henüz kanıtlı olmasa da ailesinde kireçlenme öyküsü bulunanların bu hastalığa daha yatkın olduğu düşünülüyor. Bu nedenle risk altındaki kişilerin ideal kilolarını korumaları ve zorlayıcı faaliyetlerden kaçınarak yaşlarına uygun fiziksel aktiviteleri hayatlarına dahil etmeleri tavsiye ediliyor” diye konuştu.

 Gençlerde Kireçlenme Nasıl Önlenir?

Kireçlenmenin seviyesine, hastada oluşturduğu şikayetlere ve hasta öyküsüne göre tedavinin sıralı bir şekilde planlanması gerektiğini vurgulayan Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Mehmet Taner Özdemir, “Hafif ve orta evrelerdeki kireçlenmelerde ameliyat dışı tedaviler ön planda iken, eklem bozukluğunun ilerlediği ve hastada belirgin fonksiyonel kısıtlılığın olduğu ağır evrelerde cerrahi tedaviler ön plana çıkıyor. Ameliyat dışı tedavilerde ekleme binen yükü azaltmak birincil öncelik. Bu nedenle fazla kilonun verilmesi ve zorlayıcı fiziksel aktivitenin azaltılması çok önemli. Bunun yanı sıra ağrıyı azaltmak için ağrı kesici ve antienflamatuvar ilaçlardan da faydalanılabilir. Fizik tedavi ise hem ameliyat dışı hem de ameliyat ile ilgili tedavilerde çok önemli bir role sahip. Kas gücünün artırılması ve eklem hareketinin korunması fizik tedavi yardımı ile sağlanabilir” dedi.

Kireçlenmede Biyorejeneratif Tedaviler Popülerleşti

Kireçlenme oluşumunun yavaşlatılması ve eklemlerde iyileşme kapasitesinin hızlandırılması için son zamanlarda biyorejeneratif tedavilerin popülerleştiğini dile getiren Op. Dr. Mehmet Taner Özdemir, “Bu tedavi yöntemleri genellikle eklem içine uygulanan çeşitli enjeksiyonlardan oluşuyor. Son dönemde gündeme gelen tedaviler; hiyalüronik asit enjeksiyonu yani eklem içi kayganlığı artıran jel tedavisi, plazma enjeksiyonu yani hastanın kendi kan plazmasının problemli ekleme enjekte edilmesi ve kök hücre enjeksiyonu yani hastanın yağ dokusu veya kemik iliğindeki kök hücrelerin toplanarak enjeksiyon ile eklemin içine verilmesi olarak üç başlık altında incelenebilir” şeklinde konuştu.

Cerrahi Sonrası 6 Haftada İyileşme Mümkün

Ameliyat dışı tedavilerin işe yaramadığı ve hastalığın ilerlediği durumlarda kireçlenen eklemde protez ile yüzey değiştirilmesi ameliyatlarının yapılabildiğini belirten Op. Dr. Mehmet Taner Özdemir, “Diz, kalça ve omuz protezleri uygulamaları ortopedide standart tedavi yöntemleridir. Hasta, ameliyat sonrası bir iki gün içinde ayağa kaldırılarak yürüteç ile yürütülür arkasından özel rehabilitasyon programına başlatılır. Hastanın cerrahi sonrası egzersiz programını harfiyen uygulaması, fizik tedavi ile eklem hareketinin sağlanması ve genel takiplerinin yapılması ortalama 6 haftalık bir süreci kapsar. Bu süre sonunda hasta sosyal hayata ve ameliyattan önceki fonksiyonel kapasitesine kavuşabilir” ifadelerini kullandı./ Sağlıkta Haber