Doğum Kontrol Hapı Kaç Yaşına Kadar Kullanılır?

Doğum kontrol hapı kaç yaşına kadar kullanılır? 35 yaş üstü kadınlarda doğum kontrol hapı kullanılır mı? Doğum kontrol hapı kullanımı hangi durumlarda risk taşır? Doğum kontrol hapı nasıl kullanılır? En çok tercih edilen doğum kontrol hapı markaları neler? Doğum kontrol hapı kullanımı ile ilgili detaylar uzman açıklamasıyla Sağlıkta Haber’de.

Doğum Kontrol Hapı Nasıl Kullanılır?

Doğum kontrol hapı kullanımında 35 yaş üstü kadınların dikkatli olmaları gerektiğini belirten Op. Dr. Aşkın Evren Güler, doğum kontrol haplarının genel olarak güvenli olduğunu belirtirken, bazı risk faktörlerinin göz ardı edilmemesi gerektiğini ifade etti.

Op. Dr. Güler, sigara içen 35 yaş üstü kadınların doğum kontrol hapı kullanımının kanda pıhtılaşma problemlerine, kalp krizi ve felç gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirtti. “Özellikle östrojen içeren kombine hormonal kontraseptifler, sigara kullanan kadınlarda risk oluşturabilir,” dedi.

Doğum Kontrol Hapları Kansere Karşı Koruyor mu?

35 yaş altı ve sigara içmeyen kadınlar için doğum kontrol haplarının güvenli kabul edildiğini ifade eden Dr. Güler, “Doğum kontrol hapları, adet döngüsünü düzenleme, adet sancılarını azaltma ve bazı kanser türlerine karşı koruma gibi ek faydalar sağlayabilir” diye ekledi.

Kimler Doğum Kontrol Hapı Kullanmamalı?

Sağlık durumları nedeniyle doğum kontrol hapı kullanmaması gereken kadınların alternatif yöntemlere yönelmesi gerektiğini belirten Op. Dr. Aşkın Evren Güler, “Progestin içeren mini haplar, rahim içi araçlar veya bariyer yöntemler gibi alternatifler değerlendirilebilir,” şeklinde konuştu.

Doğum Kontrol Hapı Kullanım Kararı Alınırken Sağlık Geçmişi Önemli

Doğum kontrol hapı kullanımı kararı alınırken kişisel sağlık geçmişi ve risk faktörlerinin bir uzman tarafından değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Op. Dr. Aşkın Evren Güler, “Her kadının durumu farklıdır; bu nedenle bireysel değerlendirme önemlidir” dedi.

Doğum kontrol hapı için kesin ve herkese uygun bir “üst yaş sınırı” yoktur. Kullanım kararı, kişinin genel sağlık durumu, sigara kullanımı ve diğer risk faktörlerine göre doktor tarafından verilir.

İşte durumu yaş gruplarına göre daha ayrıntılı açıklaması:

35 Yaş ve Altı Sağlıklı Kadınlar

• Eğer sigara içmiyorsanız, yüksek tansiyon, diyabet, migren (özellikle auralı migren), kalp-damar hastalığı öykünüz veya pıhtılaşma riskiniz yoksa, doğum kontrol haplarını güvenle kullanabilirsiniz.

• Doktorunuz doğum kontrol hapını düzenli kontrollerle (tansiyon ölçümü gibi) kullanımına devam etmenizi önerebilir.

35 Yaş Üstü Kadınlar (Önemli Uyarı!)

Bu yaş grubunda karar, sigara kullanımı ve diğer risk faktörlerine bağlıdır:

• 35 yaş üstü ve SİGARA İÇEN kadınlar: Kesinlikle önerilmez. Sigara ve doğum kontrol hapındaki östrojenin kombinasyonu, kalp krizi, inme ve kan pıhtısı (tromboemboli) riskini çok ciddi oranda artırır.

• 35 yaş üstü ve SİGARA İÇMEYEN kadınlar: Eğer genel sağlığınız iyiyse, yukarıda sayılan risk faktörleriniz (yüksek tansiyon, diyabet vb.) yoksa ve doktorunuz onay veriyorsa, doğum kontrol haplarını menopoza kadar kullanmak genellikle güvenli kabul edilir.

Doğum Kontrol Hapları ve Menopoz Belirtileri

• Doğum kontrol hapları menopoz belirtilerini (ateş basması vb.) baskılayabileceği için menopoza girdiğinizi anlamanız zor olabilir.

• 45-50 yaş sonrasında, östrojen içeren kombine doğum kontrol hapları yerine, sadece progesteron içeren haplar (mini-hap) veya rahim içi araç (RİA), implant gibi östrojensiz alternatif yöntemler daha sık tercih edilir.

• Menopoz kesinleştikten (art arda 12 ay adet görülmediğinden emin olunduktan) sonra, doğum kontrol hapı kullanımına genellikle son verilir. Çünkü bu yaştan sonra hem doğum kontrolüne ihtiyaç kalmaz hem de hapların getirdiği riskler faydalarından daha ağır basabilir.

Doğum Kontrol Hapı Kullanımında En Kritik Noktalar

1. Doktor Değerlendirmesi Şarttır: Doğum kontrol hapı reçetesiz alınmamalı ve kullanılmamalıdır. Doktorunuz sizin için en uygun ve güvenli seçeneği, tıbbi öykünüzü ve aile öykünüzü değerlendirerek belirleyecektir.

2. Sigara En Büyük Risk Faktörüdür: Özellikle 35 yaş üstü sigara içenlerde kullanım son derece tehlikelidir.

3. Düzenli Kontroller Önemlidir: Hap kullanmaya devam ederken yıllık doktor kontrollerinizi ve tansiyon takiplerinizi aksatmayın.

4. Alternatifler Her Zaman Vardır: Doğum kontrol hapı sizin için uygun değilse veya yaşınız itibarıyla risk oluşturuyorsa, progesteronlu RİA, implant, iğneler veya bariyer yöntemler (prezervatif, diyafram) gibi birçok güvenli alternatif bulunmaktadır.

Doğum Kontrol Hapı Kullanımında Yaş mı Koşullar mı Önemli

Sonuç: Doğum kontrol hapı kullanımı kişiye özeldir. “Şu yaşa kadar kullanılır” demek yerine, “Şu koşulları taşıyan kişiler, doktor kontrolünde menopoza kadar kullanabilir” demek daha doğrudur. Kararı mutlaka bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı (jinekolog) ile birlikte vermelisiniz.

Türkiye’de en çok kullanılan doğum kontrol hapları genellikle birbirine benzer içeriklerde olup, farklı marka isimleri altında satılır. Bu ilaçların çoğu kombine doğum kontrol haplarıdır, yani hem östrojen hem de progesteron (progestin) türevi bir hormon içerirler.

ÖNEMLİ UYARI: Doğum kontrol hapı kişiye özeldir. Bir kadın için mükemmel çalışan bir hap, bir başkası için uygun olmayabilir. En doğru ve güvenli seçim için mutlaka bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına (jinekolog) danışılmalıdır. Doktorunuz, sizin tıbbi öykünüzü, aile geçmişinizi, alışkanlıklarınızı ve risk faktörlerinizi değerlendirerek size en uygun seçeneği önerecektir.

En Yaygın Kullanılan Doğum Kontrol Hapları (Markalar)

Doğum kontrol haplarının içerdikleri hormon türüne ve dozajına göre en sık karşılaşılan markalar:

1. Düşük Doz Östrojen İçeren ve Yaygın Kullanılanlar:

Bu gruptaki ilaçlar, modern haplardır ve genellikle ilk tercih olarak düşünülürler. Yan etki riskini minimize etmek için östrojen dozu düşürülmüştür.

• Yasmin / Yaz: Etken maddeleri Drospirenon + Etinil Estradiol‘dur. Su tutulumunu (ödem) azaltıcı etkisiyle de bilinir. (Yaz, daha uzatılmış bir kullanım döngüsüne sahip versiyonudur).

• Gynelle / Diane 35: Etken maddesi Siproteron Asetat + Etinil Estradiol‘dür. Siproteron asetat, androjen (erkeklik hormonu) seviyelerini düşürdüğü için şiddetli akne ve aşırı tüylenme (hirsutizm) tedavisinde de sıklıkla reçete edilir.

• Microgynon 30 / Lovelle 30: Klasik ve dünyada en yaygın kullanılan kombinasyonlardan biridir. Etken maddesi Levonorgestrel + Etinil Estradiol‘dur. Güvenilirliği yüksektir.

• Jeanine / Minulet: Etken maddesi Gestoden + Etinil Estradiol içerir. Yasmin’e benzer bir profili vardır.

2. Sadece Progestin İçeren Haplar (Mini Haplar):

Bu haplar östrojen içermezler. Genellikle emziren annelerde, östrojen kullanması sakıncalı olan (örneğin, pıhtılaşma riski yüksek, migreni olan veya sigara içen) kadınlarda kullanılır. Kombine haplara göre koruyuculuk oranı biraz daha düşük olabilir ve kullanım kuralları daha katıdır (saatinde alınması çok önemlidir).

• Norgeston / Exluton: Etken maddesi Levonorgestrel‘dir.

Jenerik (Eşdeğer) İlaçlar

Yukarıdaki marka ilaçların aynı etken maddeyi içeren, farklı firmalar tarafından üretilen ve genellikle daha uygun fiyatlı jenerik versiyonları da bulunmaktadır. Örneğin:

• Microgynon 30’un eşdeğeri olarak Alevia, Lydia gibi isimler.

• Yasmin’in eşdeğeri olarak Dretine, Drosperin gibi isimler.

• Jeanine’in eşdeğeri olarak Gynative gibi isimler piyasada mevcuttur.

Eşdeğer ilaçlar, orijinalleriyle aynı etken maddeyi aynı dozda içerdiği için etkinlik ve güvenlik açısından farklılık göstermezler. Ancak dolgu maddeleri farklı olabileceğinden nadiren de olsa bazı kişilerde minimal yan etki farklılıkları görülebilir.

Doğum Kontrol Haplarında Doğru Seçim İçin Kritik Faktörler

Bir doktor, hastasına hap önerirken şunları göz önünde bulundurur:

1. Yaş ve Genel Sağlık Durumu: 35 yaş üstü ve sigara içen kadınlara genellikle östrojen içeren haplar önerilmez.

2. Yan Etki Profili: Hapın olası yan etkileri (örneğin, bulantı, göğüs hassasiyeti, ruh hali değişimleri) kişiden kişiye değişir.

3. Ek Fayda İhtiyacı: Akne, tüylenme, şiddetli adet sancısı veya adet öncesi gerginlik sendromu (PMS) şikayetleri varsa, bu semptomları da hafifletmeye yönelik (Gynelle gibi) bir hap tercih edilebilir.

4. Maliyet ve Ulaşılabilirlik: Hastanın bütçesi ve ilacın geri ödeme kapsamı da seçimi etkileyebilir.

SAĞLIKTA HABER UYARI: “En çok kullanılan” listesi size bir fikir verse de, asla “en iyi hap” listesi değildir. Kendi doktorunuzun önerisi, internette okuduğunuz herhangi bir listeden veya arkadaşınızın kullandığı haptan çok daha değerlidir. Kendi ihtiyaçlarınıza, vücut yapınıza ve sağlık durumunuza göre reçete edilecek hap, sizin için “en iyi” olandır. / Sağlıkta Haber

Sağlıkta Haber ile sağlık alanında yaşanan güncel gelişmelerden haberdar olun. Sağlık haberleri Sağlıkta Haber ile takip edilir!