Erkeklerde Sperm Sayısında Dramatik Düşüş!

Erkeklerin sperm sayısı neden azalıyor? Sperm sayısının azalmasındaki en büyük risk faktörleri neler? Sperm sayısı neden önemli? Detaylar Sağlıkta Haber’de.

Son zamanlarda yapılan büyük bir çalışma, erkeklerde sperm sayısının sanılandan daha hızlı düştüğünü ortaya çıkardı. Sperm sayısının yarıya düştüğü son 50 yılda, yaşama biçimimizde doğurganlık için iyi olmayan büyük değişiklikler görüldüğü gerçeğini göz ardı etmek zor.

İklim Krizi Erkekleri Vurdu!

Bilim insanlarından oluşan uluslararası bir çalışma ekibi, dünya çapında son 50 yılda sperm sayısının yarıdan fazla azaldığını ve sperm sayısındaki azalışın giderek hız kazandığını gösteren endişe verici bir araştırma yayınladı.

Edinburgh Üniversitesi Üreme Sağlığı Merkezi‘nden profesörler Shanna Swan ve Hagai Levine sperm sayısında yaşanan bu dramatik düşüşün iklim kriziyle ilişkisi olabileceğini düşünüyor.

Erkeklerin Sperm Sayısı Neden Azalıyor?

Sperm sayısı her yeni yılla birlikte hızına hız katarak azalıyor. Bu durum haliyle doğurganlığı da etkiliyor. Ancak son derece önemli olan sperm sayısı bu noktada her şey demek değil. Bir erkek doğurganlık kontrolüne gittiğinde ve sperm analizi yaptırdığında, üç temel parametre değerlendiriliyor. Bunların başında sperm sayısı gelirken, sperm hareketliliği ve sperm morfolojisi de doğurganlıkta büyük rol üstleniyor.

Günümüzde analiz teknikleri çok gelişti. Ancak sperm sayımı çoğunlukla hemositometre adı verilen oldukça basit bir cihaza dayanıyordu. Levine ve Swan’ın ekibi, 1973’ten beri sperm sayıları üzerine yaptıkları araştırmaların meta-analizinde, yalnızca bu yöntemi kullanan 223 araştırmayı seçip değerlendirdi.

Oligospermi Riski Artıyor

Anormal derecede düşük sperm sayısı, tıp dilindeki adıyla  ‘Oligospermi‘ den söz edilebilmesi için bir erkeğin sperminin mililitresi başına 15 milyondan az sperm düşmesi gerekiyor.

Sperm sayılarının doğurganlık şansıyla yakından bağlantılı olduğunu belirten çalışmada spermlerin mililitre başına 40-50 milyon eşiğinin altında olduğu belirtiliyor.

Savunmasız Spermlerin İklim Kriziyle Başı Dertte..

Küresel ortalama yaklaşık 49 milyon/ml olarak biliniyordu. Sperm sayısındaki hızlı azalış, gebe kalma olasılığını hızla düşüyor.  Bu da çiftlerin hamilelik için yıllarca çabalamaları, daha uzun süre beklemeleri gerektiği anlamına geliyor.  Araştırmalar, bu sürenin gelişen tıbba rağmen daha da uzayacağına işaret ediyor. Süre uzadıkça da doğurganlık kabiliyetinin azalacağı bildiriliyor.

Avrupalı Kadınlar Hamile Kalmak İçin Sperm Bankalarını Seçiyor

Üreme uzmanları ayrıca sperm sayılarının genel sağlığın yararlı bir göstergesi olduğunu vurguluyor. Düşük sperm sayısına sahip erkekler, yüksek sayıya sahip erkeklere göre daha kısa yaşama eğiliminde oluyor. Ayrıca düşük sperm sayısına  sahip erkeklerin diyabet, kanser ve kardiyovasküler hastalığa yakalanma olasılıkları daha yüksek.

Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden erkek üreme endokrinologu Profesör Bradley Anawalt, “Sperm üretme yeteneği büyük oranda genel sağlığınıza bağlıdır.  Çünkü spermi üreten organlar, bir erkekte en savunmasız şeylerdir” diyor.

Sperm Sayısının Düşmesinden Kim Sorumlu?

Levine ve Swan’ın çalışması sperm sayısındaki düşüşün nedenlerinin başına  modern çağımızın en büyük yıkımı insan yapımı kimyasalların rolüne işaret ediliyor.

Kullandığımız günlük ürünlerin çoğunda ve hatta yediğimiz yiyeceklerde  sperm sayısını ve kalitesini etkileyecek kimyasalların mevcut olduğuna dikkat çekiliyor.

Kimyasallar Cinsiyeti Belirleyen En Önemli Unsuru Yok Ediyor!

Özellikle plastikleri yumuşak ve esnek yapmak için uzun süredir kullanılan ‘ftalatlar’ (ftalik asit) ve sert plastik şişelerde kullanılan bisfenol A (BPA) gibi kimyasalların,  kadın ve erkek gelişimin özellikle ilk aşamalarında insanların hormonal ve üreme sistemlerini bozabildiği biliniyor. Yapılan araştırmalar, ftalatlar gibi kimyasalların bir kişinin cinsiyetini belirleyen en önemli ayırt edici unsurlardan birini etkileyebileceğini öne sürüyor: ‘anogenital mesafe’ (AGD) olarak bilinen anüs ile skrotum arasındaki ölçüm.

Bir erkeğin AGD’si tipik olarak bir kadının AGD’sinin iki katı uzunluğunda, ancak hatalı hormon salınması sebebiyle genetik olarak erkek bir embriyonun testis ve penis geliştirdiği gebeliğin ilk üç ayında testosteron üretimi bozuluyor ve AGD daha kısa hale geliyor.

Küçük Penise Neden Oluyor?

Swan’ın araştırmasının sonunda testosteronun doğru zamanda olması gereken yerde yeterince olmaması nedeniyle farklılaşma sürecinin gerçekleşemediği ortaya konuyor.

New York’ta öğrenciler üzerinde on yıl önce yapılan bir çalışmada Swan, ortalama AGD’si 5 cm’nin altında olan erkeklerin düşük sperm sayısına sahip olma ihtimalinin 7 kat daha fazla olduğunu ve onları “subfertil” kategorisine soktuğunu açıkladı.

Ortaya konan bu durumun aşağı inmemiş testislere ve daha küçük bir penise sahip olma olasılığını da arttırdığını belirledi.  Hamilelik sırasında parasetamol alınmasının etkilerinin de olabileceği açıklandı. Kimyasalların da testislerin erken gelişimini olumsuz etkilediğinden şüpheleniliyor.

Ana Rahminde Kimyasala Maruz Kalan Erkek Bebekler…

Danimarka’da  864 genç erkek üzerinde yakın zamanda yapılan bir araştırma, rahimdeyken yüksek seviyelerde kalıcı kimyasallara maruz kalanların, yetişkinlikte sürekli olarak daha düşük sperm sayısına ve daha yüksek oranda hareketsiz spermlere sahip olduğu bulundu.

Parasetamol de Sperm Sayısını Düşürüyor

Parasetamol gibi ilaçların da benzer olumsuzluklarda sorumlu olabileceğinden şüpheleniliyor. Neredeyse tüm hamile kadınların hamilelik sırasında bu tür ilaçlardan bir veya daha fazlasını aldığı düşünülüyor. Listenin başında da parasetamol var. 

Araştırmalar sırasında gruplardan elde edilen sonuçlarda, insan fetal testisinin parasetamola maruz kalmasının testosteron üretimini bozmak için yeterli olduğu görüldü.

Anawalt “Spermageddon” denilen bu teze şüpheyle yaklaşsa da yine de kimyasalların yanı sıra ilaçların da sperm sayısındaki hızlı azalmada oynadığı rolün önemli olduğunu şu sözlerle açıklıyor:

“Şu soruyu sormamız gerekli: Tuvalete dökülüp sifon çekilen o kadar reçeteli ilaç sonunda dünyanın su kaynaklarına karışıyor. Bu sizce ne anlama geliyor?”

Sperm Sayısı Yarıya Düştü Daha da Düşecek!

Son 50 yılda sperm sayısının yarıya düştüğü, yaşama biçimimizde doğurganlık için iyi olmayan büyük değişiklikler görüldüğü gerçeğini göz ardı etmek imkansız. Özellikle hareketsiz yaşam ve beraberinde gelen kilolar bir çok sağlık sorununu beraberinde getirmekle birlikte sperm sayısının azalmasında da etkin role sahip. Bilim insanları artan obezitenin ve hareketsiz yaşam tarzının doğurganlığı ve sperm sayısını olumsuz etkilediğini açıklıyor.  Obezite ile birlikte testosteronda düşüşler olduğuna dikkat çeken uzmanlar buna bağlı sperm konsantrasyonunda da düşüşler yaşandığını söylüyorlar.

Kilo Veren Erkeklerin Sperm Sayısı Artıyor

Sperm sayısındaki azalma, obezite ve erektil disfonksiyon riskini artıran tip 2 diyabetle de bağlantılı. Danimarka’da yapılan yeni bir çalışmada fazla kilonun sperm sayısına olan etkisi incelendi. Araştırma sonunda; 8 haftalık düşük kalorili bir diyet uygulayan ve 17 kilo civarı veren obez erkeklerin sperm sayılarında yüzde 40’lık bir ciddi iyileşme gözlendi. Sperm sayısındaki bu artış, kilo vermeyi sürdüren erkeklerde bir yıl boyunca devam etti, ancak kilo alan erkeklerde durum değişmedi.